Pomimo, że gnijąca strzałka, rzadko kiedy jest powodem kulawizny to daje miejscowy ból . Jest też powodem mitu, że „nie wolno za mocno czyścić strzałek, bo konia to boli”. Wiele osób leczy gnijące strzałki, miesiącami i latami zupełnie bez rezultatu, aż w końcu się poddaje 😥🤷♀🤷♂ Jeżeli jesteś jedna z nich, sprawdzić czy nie robisz jednego z poniżej wymienionych błędów:
GNIJĄCE STRZAŁKI – 7 błędów
1. Źle czyścisz kopyta
Idiotyczne w swojej prostocie, fenomenalne w swojej skuteczności. Nie wystarczy wyczyścić strzałek metalową częścią kopystki w rowkach przystrzałkowych i przejechać szczotką po środku strzałki. Cała zabawa polega na tym, żeby dokładnie pozbyć się brudu z zakamarków – czyli zazwyczaj z rowka centralnego. ❗ Tutaj może faktycznie zaboleć! Jak to zrobić:
Moim ulubionym sposobem jest wata + woda utleniona. Końcówkę od wody utlenionej wkładam w rowek, pod ciśnieniem wlewam wodę, a potem wkladam watę na metalowym końcu kopystki i wycieram. Potem dolewam wody utlenionej i wycieram. I tak, aż wata będzie czysta! Wyciągam całą brązową maź z rowka 💩 Tak jak w toalecie, moi drodzy. Właśnie tak samo! 🚽
2. W stajni jest… brudno
Często jest tak, że gdy przyjeżdżam do stajni, konie stoją w super czystych boksach, jednak gdy podnoszę nogę to całe kopyto jest zapakowane brudną ściółką… 👩🌾👨🌾
Ale my mamy codziennie sprzątane!
To super, że jest codziennie sprzątane! Ale jeżeli konie wychodzą na padok o godzinie 7, a wracają o 15 w południe to nie da rady, żeby od 15 do 7 rano było czysto cały czas! Ile godzin jest między 15 a 7? Dobrze liczycie SZESNAŚCIE GODZIN. Szesnaście godzin koń stoi i robi kupy na słomę, która jest czysta może przez parę godzin… Pominę tu fakt, że 16h stania w boksie jest niefizjologiczne dla żadnej z tkanek konia – ale to temat na inne rozważania. 🤫
Do odkażania boksów warto rozważyć stosowanie preparatów takich jak np. Sandezia.
Po drugie słoma wchłania wilgoć dużo gorzej niż na przykład trociny. Każda ściółka ma swoje wady i zalety, ale jeżeli chodzi o strzałki to słoma zdecydowanie przegrywa i według holenderskich badań konie trzymanie na słomie mają ponad 2 x częściej zgnite strzałki niż konie stojące na trocinach. Według tych samych badań, konie które nie wychodzą na padoki mają również dużo częściej zgnite strzałki niż konie wychodzące.
Są takie stajnie gdzie prawie wszystkim koniom gniją strzałki, nawet latem. Popatrz na strzałki innych koni w stajni. Wtedy najprawdopodobniej jest to związane z niehigienicznymi warunkami utrzymania.
3. Na padoku jest błoto.
Błoto bardzo zmiękcza róg, który jest dużo bardziej wrażliwy na infekcje. Dlatego, jeżeli konie stoją po pęciny w błocie, to dobrze żeby miały możliwość wysuszenie się w stajni. KONIECZNIE WYCZYŚCIĆ KOPYTA PO POWROCIE Z PADOKU.
🌧☀⛅🌨 Bardzo fajnie widać też, jak zmienia się pora roku i błota jest coraz mniej – jak strzałki w ciagu kilku tygodni stają się twarde i bez śladu infekcji.
Mimo wszystko, uważam, że błoto jest dużo mniejszym problemem niż obornik. Znam mnóstwo koni trzymanych na błocie 24/7 z tylko powierzchownymi infekcjami, za to prawie nie znam koni, które stoją większość swojego życia w stajni na słomie i nie cierpią na infekcje. 🤔
Miałam pod opieką kiedyś konia, którego właścicielka twierdziła, że jak tylko kończy się lato i zaczyna jesienna plucha to koniowi przestają gnić strzałki. Nie mogłam jej uwierzyć, ale faktycznie tak się stało. Wydaje się, że twarde, suche i generalnie zdrowe kopyto tego konia nie było w stanie odpowiednio rozszerzać się w czasie ruchu, dopóki nie nabrało wody. Ale to tylko moja teoria. 🤨
4. Używasz nieodpowiedniego preparatu.
Nie wolno w głębokie rowki centralne wlewać drażniących preparatów, czyli żadnych kryształów miedzi, dziegciu czy formaliny – rowek centralny to jest rana! Dlatego stosuje się preparaty dużo delikatniejsze jak na przykład Betadine, albo 30% roztwór siarczanu miedzi. Mamy też dobre doświadczenie z preparatami z bentonitu i tlenkiem cynku, który dobrze trzyma się na kopytach – do kupienia tu.
❗❗❗Najlepszy preparat, nie będzie działał, jeżeli strzałka nie jest wystarczająco dobrze wyczyszczona ❗❗❗
Wcześniej wymienione preparaty jak dziegieć czy siarczan miedzi są bardzo dobre, ale w celach PROFILAKTYCZNYM. Jak najbardziej smarujcie dziegciem zdrowe tkanki przed wyjściem na błotnisty padok. Kryształów siarczanu miedzi można używać pod wypełnienie pod podkowę.
5. Dieta
Zgnite strzałki są bardziej skorelowane z kiepską jakością rogu niż z niehiginicznymi warunkami w stajni (Holzhauer i wsp., 2017)
Na kiepską jakość rogu wpływa wiele czynników, ale najważniejsza jest dieta 🌱☘ Gdy dieta jest optymalna to są duże szanse, że sama strzałka „obroni się” przed patogenami. Jeżeli Twój koń ma jednocześnie odbarwiony róg, liczne pęknięcia, czarna linie białą – zastanów się czy przypadkiem nie tu leży problem!
6. Nie prawidłowo strugasz/kujesz kopyta
Zawężone strzałki są bardziej narażone na infekcje. Gama rzeczy, które wpływają na zawężenie kopyt jest bardzo szeroka, ale wymieńmy te na które mamy wpływ podczas kucia czy strugania:
- Zostawianie zbyt długiego pazura,
- Zostawianie zbyt wysokich piętek,
- Zbyt rzadkie struganie.
Innym problemem, który skutkuje infekcją strzałek to „shearead heels”, czyli brak integralności między piętkami. W takim przypadku najpierw trzeba pozbyć się tej kondycji kopyta.
Brak korelacji między kuciem koni a występowanie infkecji (Holzahuer i wsp. 2017)
Celowo nie napisałam, czym jest „zbyt wysoki pazur” czy „zbyt wysokie piętki”. To temat na inny artykuł. Zawężenie strzałki do bardzo kompleksowy problem i często mimo najlepszego strugania nie udaje się go naprawić. 😩
Niemniej jednak zawężone kopyto też może mieć zdrową strzałkę!
7. Niecierpliwisz się.
Głęboka infekcja nie zniknie w ciągu tygodnia. W głębokim rowku centralnym musi się wykształcić blizna, to trwa – czasami miesiąc, czasami dwa miesiące, a czasami nawet dużo dłużej. Dlatego warto znaleźć takie rozwiązanie, które nie będzie zbyt czasochłonne w Twoich warunkach.
Podsumowanie
dogłębna higiena +odpowiednia dieta + balans kopyt + cierpliwość = zdrowe strzałki
Dodatkowe sposoby:
Oprócz rzeczy, które wymieniłam wcześniej jest jeszcze parę różnych sposobów. Czasami po takim dokładnym wyczyszczeniu nakładam specjalny klej: Hoof Armour. Chociaż brak naukowych badań wydaje się, że zabezpiecza rowek centralny przed działaniem błota (przynajmniej przez jakiś czas). Czasami też moczymy całe kopyta w preparacie CleanTrax, a czasami w jego „biedowersji” – Armexie. Oprócz tego używamy komercyjnych preparatów. Zdarza się również, że zgnicie strzałki jest związane z biomechniką kopyta – dlatego w niektórych przypadkach rozważamy kucie na elastyczne podkowy np. Duplo. Ale pamiętaj, żaden z tych sposobów nie zadziała, jeżeli któryś z tych 7 błędów będzie regularnie popełniany!
Bibliografia:
Holzhauer M, Bremer R, Santman-Berends I, Smink O, Janssens I, Back W. Cross-sectional study of the prevalence of and risk factors for hoof disorders in horses in The Netherlands. Prev Vet Med 2017;140:53–9